0
0
0
s2sdefault

Μερικές ημερομηνίες μένουν χαραγμένες στη μνήμη και την ιστορία ενός λαού. Μια τέτοια ημερομηνία στην ιστορία του έθνους μας, του ελληνικού έθνους, είναι και η 25η Μαρτίου του 1821.Η Ελληνική Επανάσταση ή Επανάσταση του 1821 ήταν η ένοπλη εξέγερση την οποία διεξήγαγαν επαναστατημένοι Έλληνες εναντίον του οθωμανικού στρατού με σκοπό την αποτίναξη της οθωμανικής κυριαρχίας και τη δημιουργία ανεξάρτητου κράτους.

Η αφύπνιση της εθνικής συνείδησης των Ελλήνων εντοπίζεται κατά την υστεροβυζαντινή περίοδο, περί τον 13ο έως 15ο αιώνα, αλλά οι απαρχές του ελληνικού εθνικού κινήματος που οδήγησε στην Επανάσταση εμφανίζονται πολλούς αιώνες αργότερα, στην ώριμη φάση του νεοελληνικού Διαφωτισμού το δεύτερο μισό του 18ου αιώνα. Την περίοδο αυτή, η διάδοση της παιδείας συνοδεύτηκε με τη διάδοση -αρχικά μεταξύ των Ελλήνων που ζούσαν στις παροικίες της Δυτικής Ευρώπης και είχαν φιλοδυτικό προσανατολισμό- της ιδέας της ύπαρξης ενός ελληνικού έθνους που συνδεόταν με την αρχαία Ελλάδα και δικαιούταν χωριστή πολιτική ύπαρξη. Μία από τις οργανώσεις που δημιουργήθηκαν μέσα σε αυτό το ιδεολογικό και πολιτικό κλίμα ήταν η Φιλική Εταιρεία, μια μυστική οργάνωση που ιδρύθηκε το 1814 στην Οδησσό από τρεις Έλληνες εμπόρους με σκοπό την προετοιμασία μιας ελληνικής επανάστασης. Ημέρα εθνικής παλιγγενεσίας, ημέρα έναρξης της ελληνικής επανάστασης. Μαζί με την εθνική μας επέτειο γιορτάζουμε και τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, που συμβολικά ταυτίστηκε με την επανάσταση, για να υποδηλώσει ότι το ευαγγέλιο της σωτηρίας του ανθρώπου, εξομοιώνεται με τη λύτρωση του έθνους από τη σκλαβιά!

Η επανάσταση είχε ως στόχο να αποτινάξει τα 400 χρόνια σκλαβιάς του ελληνικού έθνους, από τον οθωμανικό ζυγό, που ακολούθησαν μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης, έτσι όπως περιγράφει η ελληνική μούσα μέσα από το τραγούδι των Τριών Καλογέρων Κρητικών,  που το 1453, μέσα απ΄το καράβι τους, γίνονται μάρτυρες της άλωσης της Πόλης...

...Πόλη Κωνσταντινούπολη πατρίδα μου χαμένη, βασίλισσα των πόλεων χιλιοτραγουδησμένη, είσαι στον κόσμο ξακουστή από την ομορφιά σου για του Βοσπόρου τα στενά και την Αγιά Σοφιά σου... από τους στίχους του Μέντη Μποσταντζόγλου που έχει μελοποιήσει ο Νότης Μαυρουδής....

Μετά από 400 χρόνια σκλαβιάς ο υπόδουλος ελληνισμός άρχισε να αντιστέκεται. Το β΄μισό του 18ου αιώνα σηματοδοτούνται οι απαρχές του ελληνικού εθνικού κινήματος που εντοπίζονται στην ώριμη φάση του νεοελληνικού Διαφωτισμού. Την περίοδο αυτή, η διάδοση της παιδείας συνοδεύτηκε με τη διάδοση της ιδέας της ύπαρξης ενός ελληνικού έθνους που συνδεόταν με την αρχαία Ελλάδα και δικαιούταν χωριστή πολιτική ύπαρξη. Μεταξύ των εκπροσώπων του νεοελληνικού διαφωτισμού ο Ρήγας Φεραίος οποίος διέδιδε  τα δίκαι του ανθρώπου: "...Τα Φυσικά Δίκαια του ανθρώπου είναι:πρώτον, το να είμεθα όλοι Ίσοι και όχι ο ένας κατώτερος από τον άλλον, δεύτερον, να είμεθα ελεύθεροι και όχι ο ένας σκλάβος του αλλουνού', τρίτον, να είμεθα σίγουροι εις την ζωήν μας, και κανένας να μην ημπορή να μας την πάρη αδίκως και κατά την φαντασίαν, και τέταρτον, την ιδιοκτησία οπού έχομεν κανένας να μην ημπορή να μας εγγίζη, αλλ' είναι ιδικά μας καί τών κληρονόμων μας..."

"...Η Ελευθερία είναι εκείνη η δύναμις οπού έχει ο άνθρωπος εις το να κάμη όλον εκείνο, οπού δεν βλάπτει εις τα δίκαια των γειτόνων του. Αυτή έχει ως θεμέλιον την φύσιν, διατί φυσικά αγαπώμεν να είμεθα ελεύθεροι* έχει ως κανόνα την δικαιοσύνην, διατί η δικαία ελευθερία είναι καλή* έχει ως φύλακα τον Νόμον, διατί αυτός προσδιορίζει, έως που πρέπει να είμεθα ελεύθεροι..." Ο λόγος του Ρήγα και άλλων διαφωτιστών ξεσήκωνε τους υπόδουλους Έλληνες η ώρα της Επανάστασης έφτασε...!

Οι Έλληνες που δεν άντεχαν τη σκλαβιά έφυγαν Κλέφτες στα βουνά. Εκεί οργανώθηκαν και έστηναν ενέδρες στον τουρκικό στρατό, ενώ προετοίμαζαν το μεγάλο ξεσηκωμό, που δε θα αργούσε να ‘ρθει. Όμως η κλέφτικη ζωή ήταν πικρή και δύσκολη. Όλη μερούλα πόλεμο το βράδυ καραούλι….

 
Ο αγώνας ήταν μεγάλος και δύσκολος! με κάθε τρόπο, με κάθε μέσο, με ότι πίστευε ο καθένας ή καθεμιά. Γιατί στον αγώνα αυτόν έλαβαν μέρος όλοι άντρες, γυναίκες και παιδιά..! Ας θυμηθούμε τις γυναίκες εκείνες, τις ηρωίδες του Ζαλόγγου... Τις ελεύθερες εκείνες Σουλιώτισσες, τις μάνες που έριξαν τα παιδιά τους στο γκρεμό, για να μην πέσουν στα χέρια των Τούρκων, κι έπειτα έπεσαν κι οι ίδιες, τραγουδώντας και χορεύοντας..!

Η επανάσταση από τον Μοριά και την Ρούμελη απλώθηκε σε όλη την Ελλάδα. Έφτασε μέχρι το νησί μας, τη Σαμοθράκη. Στις 17 Απριλίου του 1821 ο δημογέροντας Χατζηγιώργης αντιπροσωπεύοντας όλους τους Σαμοθρακίτες δήλωνε στο Μουδίρη του νησιού: «Ημείς αντί φόρων έχουμε μπαρούτι και μολύβι είμεθα έλληνες και ως τοιούτοι προτιμώμεν ν’ αποθάνωμεν παρά να είμεθα σκλάβοι...».

Τα μαύρα χρόνια της σκλαβιάς, ο ελληνικός λαός είχε υποστεί από τους κατακτητές μαρτύρια, βάσανα και πολλές  απάνθρωπες και ταπεινωτικές  πράξεις. Μέσα σ’ αυτές ήταν και η ‘’υποχρέωση’’ της νύφης πριν από  το γάμο της να ‘’πηγαίνει’’ με τον Αγά του χωριού. Η λαϊκή μούσα έπλεξε περίτεχνα όλο αυτό το γεγονός και το έκανε τραγούδι:
Να τ' η Πατρώνα η νύφη, πο' ρχεται να τη πο' κατεβαίνει, απ’ το φλουρί δεν φαίνεται κι απ’ το μαργαριτάρι.! ¨Όμως πέντε πασάδες την κρατούν και δέκα γανιτσάροι, κι ατός του ο γανιτσάραγκας κρατεί την απ΄το χέρι..!

Το τραγούδι Κάτω στη Ρόδο το συναντάμε σε πολλές παραλλαγές σ' όλη την Ελλάδα. Στο τραγούδι αυτό, η νεαρή Ελληνίδα, αρνείται να πάρει ως άντρα της έναν Τούρκο, παρότι –κι εδώ είναι το παράδοξο της ιστορίας- η ίδια της η μάνα την προτρέπει, με το σκεπτικό ότι επειδή είναι πλούσιος, κοντά του  θα ευτυχίσει:
«Πάρτονε κόρη μου τον Τούρκο γι’ άντρα  θα σε φορέσει παπούτσια μαύρα»
ακούγεται σε μια παραλλαγή του τραγουδιού που βρέθηκε καταγεγραμμένη από τον Νικόλαο Φαρδύ στην Σαμοθράκη, κατά τον 19ο αι.  Ενώ σε άλλη από την Ρόδο λέει:
«Πάρ’ τονε κόρη μου τον Τούρκον άντρα,να σε γεμίσει φλουριά και χάντρα, Πάρ’ τονε κόρη μου κι έχει παπόρι Θα σε πηγαίνει Σμύρνη και Πόλη»
Η νεαρή Ελληνίδα σεβόμενη τα Ήθη της εποχής, την Πίστη της, και των Αγώνα των συμπατριωτών της αρνείται την Προσωπική Ευτυχία μέσα σε κείνα τα μαύρα χρόνια της σκλαβιάς, δίνοντας και με αυτόν τον τρόπο, τη δική της Μάχη..!

Την Πρωτοσταυρινιά (1η Σεπτεμβρίου) του ίδιου χρόνου ο Καπουδάν πασάς αποβιβάζει στο νησί δύο χιλιάδες στρατιώτες που έσπειραν τον πανικό στους κατοίκους, λεηλάτησαν, έκαψαν, και συνέλαβαν 700 άνδρες που τους φόνευσαν στην τοποθεσία Εφκά στη Χώρα. Επί ένα μήνα οι Τούρκοι κυνηγούσαν και σκότωναν τους κατοίκους του νησιού. Έφυγαν μόνο όταν δεν είχαν άλλους να σκοτώσουν...  
«Των φονεμένων τ’  άρματα δεν πρέπει να φοριόνται, δεν πρέπει να ‘ναι σε ερημιά, στα δίστρατα ριγμένα,
δεν πρέπει να κείτονται πάνω στη γη, να χύνουν μαύρα δάκρυα…»



Μια μάνα που ‘χει δυο παιδιά στον πόλεμο σταλμένα, πες της να μην τα καρτερεί, και κείνα ψάρια βγάζουνε, στης Αρμενιάς τον κάμπο. Κι Αρμενιά κατέβασε δέντρα ξεριζωμένα. Κατέβασε και μια μηλιά με μήλα φορτωμένη. Κι απάνω στην κορφίτσα της δυο αδέρφια αγκαλιασμένα. Βάστα αδερφέ μου δυνατά να μη ξεχωριστούμε.  Μ αυτό το τραγούδι η λαϊκή μούσα περιγράφει τη φρίκη της απώλειας του πολέμου για μια μάνα..!


Η Σαμοθράκη έχει γράψει τη δική της ιστορία στα χρόνια της Επανάστασης. Η αντίσταση των συμπατριωτών μας, η οργάνωση της επανάστασης, που έρχονται να πνιγούν στη μεγάλη σφαγή της 1ης Σεπτεμβρίου, μαρτυρούν τους αγώνες και τις θυσίες των Σαμοθρακιτών…


Οι Τούρκοι φεύγοντας από το νησί  απήγαγαν και αιχμαλώτισαν γυναίκες και παιδιά, που τους μοίρασαν σε Ανατολή, Ευρώπη και Αίγυπτο. Ανάμεσα στους αιχμαλώτους ήταν και οι μετέπειτα Πέντε Άγιοι Νεομάρτυρες. Τους τρεις απ’ αυτούς: τον Θεόδωρο, τον Γεώργιο και τον νεώτερο Γεώργιο τους πούλησαν σε Τούρκους και τους εξισλάμισαν, ενώ τον Εμμανουήλ τον έδωσαν στην Αίγυπτο πήγε σε σχολείο Αγαρηνών, έμαθε γράμματα, καθώς και την Αραβική διάλεκτο, διαβάζοντας πολλά βιβλία. Από το 1828 και μετά, πολλοί ευκατάστατοι φιλέλληνες αγόραζαν αιχμαλώτους Έλληνες και τους χάριζαν την ελευθερία τους. Έτσι οι Πέντε Άγιοι Νεομάρτυρες, ήρθαν ελεύθεροι πια στην Πελοπόννησο και ύστερα επέστρεψαν στη Σαμοθράκη, στη γη που τους γέννησε. Έγιναν ενεργά μέλη της κοινωνίας του νησιού, συμμετέχοντας στις λατρευτικές και θρησκευτικές τελετές, σε κοινωνικές εκδηλώσεις σε γάμους και πανηγύρια.                                                                                                                                 

Ο επίσκοπος Μαρωνείας και ο τότε Οικουμενικός Πατριάρχης Γρηγόριος τους συμβούλευε να φύγουν στην ελεύθερη Ελλάδα ή να κρύβουν την πίστη τους, αλλά αυτοί δεν θέλησαν να κάνουν τίποτα από τα δύο. Το 1836 ο Καδής της Μάκρης, ένας σκληρός και απάνθρωπος υποστηρικτής της μουσουλμανικής θρησκείας, κάλεσε τους άλλοτε ομοθρήσκους του, και τους θύμισε τον πολύ αυστηρό νόμο της πίστης του Μωάμεθ, που τιμωρεί με θάνατο τους αρνητές του. Οι άγιοι τότε ομόφωνα απάντησαν: «Άρχοντα, εμείς είμαστε χριστιανοί  από τους γονείς μας, με τη βία παλιά δεχθήκαμε την πίστη σας, τώρα καταλάβαμε την πλάνη μας, δεν ξαναγυρίζουμε πίσω κι αν χρειαστεί να πεθάνουμε γι’ αυτήν…» Το επόμενο βράδυ τους κάλεσε και τους ρώτησε, ποιοι είναι και ποια είναι η καταγωγή τους και αυτοί απάντησαν: «Είμαστε Σαμοθρακίτες στην καταγωγή, χριστιανοί απ’ τους προγόνους μας. Τον καιρό της ερήμωσης του τόπου μας και της σφαγής των ανθρώπων του, εμείς αιχμαλωτιστήκαμε, και με τη βία αλλαξοπιστήσαμε. Τώρα  ελεύθεροι πια στον τόπο μας, γυρίσαμε στην πίστη του αληθινού Θεού και είμαστε έτοιμοι αν χρειασθεί να πεθάνουμε…»


Ο τύραννος οργισμένος  διέταξε να τους κλείσουν στη φυλακή, και να τους βασανίσουν, ενώ οι  ίδιοι προσεύχονταν για να μη δειλιάσουν και να τελειώσουν το δρόμο του μαρτυρίου αχώριστοι, εμψυχώνοντας  ένας τον άλλον. Ύστερα από τρεις μέρες ο αγάς διέταξε να παρουσιαστεί μπροστά του ο Εμμανουήλ που ήταν και γνώστης της Αραβικής γλώσσας και της θρησκείας του Μωάμεθ. Του πρότεινε να μείνει κρυφά χριστιανός και φανερά να δηλώσει μωαμεθανός.  Εκείνος αρνήθηκε εκφράζοντας τη γνώμη και των Πέντε. Ο τύραννος διέταξε τότε να ξαναφυλακιστούν και ξεκίνησαν τα φριχτά βασανίστρια των Αγίων με την κατηγορία της καταφρόνησης και της ύβρης της θρησκείας του Κορανίου. Τα μαρτύρια των Αγίων έγιναν στην Μάκρη όπου και ήταν φυλακισμένοι και εκεί ένας - ένας οδηγήθηκαν στο θάνατο. Το 1843 καθορίστηκε ο τυπικός εορτασμός των αγίων στη Μάκρη, στο Άγιο Όρος και στη Σαμοθράκη. Ενώ η ανακήρυξη των νέων Αγίων έγινε με την 7η Οικουμενική και συνοδική πράξη στις 17 Μαΐου 1985.

  Ο Διονύσιος Σολωμός ο εθνικός μας ποιητής, από το νησί του τη Ζάκυνθο έγραφε για όλα αυτά που άκουγε, για όλα αυτά που συνέβεναν....
"...Καὶ ἐσυνέβηκε αὐτὲς τὲς ἡμέρες ὁποὺ οἱ Τοῦρκοι ἐπολιορκοῦσαν τὸ Μισολόγγι καὶ συχνὰ ὀλημερνὶς καὶ καπότε ὀληνυχτὶς ἔτρεμε ἡ Ζάκυνθο ἀπὸ τὸ κανόνισμα τὸ πολύ. Καὶ κάποιες γυναῖκες Μισολογγίτισσες ἐπερπατοῦσαν τριγύρω γυρεύοντας γιὰ τοὺς ἄνδρες, γιὰ τὰ παιδιά τους, γιὰ τ᾿ ἀδέλφια τους ποὺ ἐπολεμούσανε...Στὴν ἀρχὴ ἐντρεπόντανε νἄβγουνε καὶ ἐπροσμένανε τὸ σκοτάδι γιὰ ν᾿ ἁπλώσουν τὸ χέρι, ἐπειδὴ δὲν ἤτανε μαθημένες. Καὶ εἴχανε δούλους καὶ εἴχανε σὲ πολλὲς πεδιάδες καὶ γίδια καὶ πρόβατα καὶ βόϊδα πολλά. Καὶ ἀκολούθως ἐβιαζόντανε καὶ ἐσυχνοτηράζανε ἀπὸ τὸ παραθύρι τὸν ἥλιο πότε νὰ βασιλέψη γιὰ νἄβγουνε. Ἀλλὰ ὅταν ἐπερισσέψανε οἱ χρεῖες ἐχάσανε τὴν ντροπή, ἐτρέχανε ὀλημερνίς. Καὶ ὅταν ἐκουραζόντανε ἐκαθόντανε στ᾿ ἀκρογιάλι κι ἀκούανε, γιατὶ ἐφοβόντανε μὴν πέσει τὸ Μισολόγγι...Καὶ τὲς ἔβλεπε ὁ κόσμος νὰ τρέχουνε τὰ τρίστρατα, τὰ σταυροδρόμια, τὰ σπίτια, τὰ ἀνώγια καὶ τὰ χαμώγια, τὲς ἐκκλησίες, τὰ ξωκλήσια γυρεύοντας. Καὶ ἐλαβαίνανε χρήματα, πανιὰ γιὰ τοὺς λαβωμένους. Καὶ δὲν τοὺς ἔλεγε κανένας τὸ ὄχι, γιατὶ οἱ ρώτησες τῶν γυναικῶν ἤτανε τὲς περσότερες φορὲς συντροφευμένες ἀπὸ τὲς κανονιὲς τοῦ Μισολογγιοῦ καὶ ἡ γῆ ἔτρεμε ἀπὸ κάτου ἀπὸ τὰ πόδια τους...Καὶ οἱ πλέον πάμπτωχοι ἐβγάνανε τὸ ὀβολάκι τους καὶ τὸ δίνανε καὶ ἐκάνανε τὸ σταυρό τους κοιτάζοντας κατὰ τὸ Μισολόγγι καὶ κλαίοντας...."
Στα απομνημονεύματα του Στρατηγού Μακρυγιάννη διαβάζουμε: "...Τότε έκατσε ο Γκούρας και οι άλλοι και φάγαμε ψωμί, τραγουδήσαμε και εγλεντήσαμε. Με περικάλεσε ο Γκούρας και ο Παπακώστας να τραγουδήσω ότι είχαμεν τόσο καιρό που δεν είχαμε τραγουδήσει. Τόσο καιρό που μας έβαλαν οι ιδιοτελείς και γκιχτήκαμεν για να κάνουνε τους κακούς τους σκοπούς. Τραγουδούσα καλά, τότε λέγω ένα τραγούδι:
Ο ήλιος εβασίλεψε  έλληνα μου και το φεγγάρι εχάθη κι ο καθαρός αυγερινός που πάει κοντά την Πούλια τα τέσσερα κουβέντιαζαν και κρυφοκουβεντιάζουν. Γυρίζει ο ήλιος και τους λέει, γυρίζει και τους κρένει: Εψές όπου βασίλεψα πίσω από μια ραχούλα άκ’σα γυναίκεια κλάματα κι ανδρών τα μοιργιολόγια  γι’ αυτά ‘ρωικά κορμιά στον κάμπου ξαπλωμένα και με στο αίμα το πολύ είν’ όλα βουτηγμένα για τη πατρίδα πήγανε στον Άδη τα καημένα. Ο Μαύρος ο Γκούρας αναστέναξε και μου λέει: Αδερφέ Μακρυγιάννη σε καλό να το κάνει ο Θεός,, άλλη φορά δεν τραγούδησες τόσο παραπονεμένα,  αυτό το τραγούδι σε καλό να μας βγει. Είχα κέφι του είπα, όπου δεν τραγουδήσαμεν τόσον καιρό, ότι άλλοτε πάντοτε γλεντούσαμεν..."

"....Πήγα εις το κονάκι μου ότι έπαιρνε να βασιλέψει το φεγγάρι να βγάλω τον πεζό δια την κυβέρνηση. Έρχονται μου λένε: -Τρέξε σκοτώθηκε ο Γκούρας στο πόστο του έριξε εναντίον των τούρκων, απάνω στη φωτιά τον βάρεσαν εις τον αμύλιγγαν και δεν μίλησε τελείως. Πήγα τον πήραμε εις τον ώμο και τον εβάλαμε σε ένα μπουντρούμι τον συγύρισε η φαμελιά του και τον χώσαμε....."

και συνεχίζει ο Σολωμός στους ελεύθερους πολιορκημένους: "...Τότες εταραχτήκανε τα σωθικά μου και έλεγα πως ήρθε ώρα να ξεψυχήσω• κι ευρέθηκα σε σκοτεινό τόπο και βροντερό, που εσκιρτούσε σαν κλωνί στάρι στο μύλο που αλέθει ογλήγορα, ωσάν το χόχλο στο νερό που αναβράζει• ετότες εκατάλαβα πως εκείνο ήτανε το Μεσολόγγι• αλλά δεν έβλεπα μήτε το κάστρο, μήτε το στρατόπεδο, μήτε τη λίμνη, μήτε τη θάλασσα, μήτε τη γη που επάτουνα, μήτε τον ουρανό• εκατασκέπαζε όλα τα πάντα μαυρίλα και πίσσα, γιομάτη λάμψη, βροντή και αστροπελέκι...! η ζωή που ανασταίνεται με όλες της τες χαρές, αναβρύζοντας ολούθε, νέα, λαχταριστή, περιχυνόμενη εις όλα τα όντα• η ζωή ακέραιη, απ' όλα της φύσης τα μέρη, θέλει να καταβάλει την ανθρώπινη ψυχή• θάλασσα, γη, ουρανός, συγχωνευμένα, επιφάνεια και βάθος συγχωνευμένα, τα οποία πάλι πολιορκούν την ανθρώπινη φύση στην επιφάνεια και εις το βάθος της. Η ωραιότης της φύσης, που τους περιτριγυρίζει, αυξαίνει εις τους εχθρούς την ανυπομονησία να πάρουν τη χαριτωμένη γη, και εις τους πολιορκημένους τον πόνο ότι θα τη χάσουν..."


Και οι μάχες του αγωνιζομένου ελληνισμού συνεχίζονταν με τους πρωτοπόρους αγωνιστές να αφυπνίζουν τον λαό.. Ο Παπαφλέσσας όργωσε τον Μοριά μιλώντας για την επανάσταση σε πόλεις και χωριά. Ο Κολοκοτρώνης έκανε συγκεντρώσεις καπεταναίων από όλη την Πελοπόννησο και τους ενημέρωσε να πάρουν τα όπλα μόλις δοθεί το σύνθημα. Άλλοι οι Φιλικοί προετοίμαζαν την επανάσταση σε Ρούμελη, Θεσσαλία και Μακεδονία...  Όλη η Ελλάδα ήταν στο πόδι..!

25η Μαρτίου 1821, και στο νου μας έρχονται, ονόματα αγωνιστών, που πρόσφεραν τον εαυτό τους, θυσία στο βωμό της Λευτεριάς. Παπαφλέσσας, Τζαβέλας, Κολοκοτρώνης, Κανάρης,  Νικηταράς, Μιαούλης, Μπουμπουλίνα, Μαντώ Μαυρογένους, Γεώργιος Καραϊσκάκης και άλλοι και άλλοι...... Για όλους αυτούς είναι τα τραγούδια μας...!
 

Το μεγάλο μας τσίρκο, αυτή τη θρυλική παράσταση  που περιγράφει τη διαδρομή της νεότερης ελληνικής ιστορίας από την Τουρκοκρατία και τα χρόνια του Όθωνα έως τη Μικρασιατική Καταστροφή, μιλάει και για τους καημούς και τα όνειρα της φυλής μας, για τους προδομένους αγώνες, και για προδομένες ελπίδες… Αλλά πάνω απ’ όλα μιλάει για την ομορφιά αυτού του λαού, που δεν παύει ποτέ να αγωνίζεται, να προδίδεται, να πιστεύει και να συνεχίζει τον αγώνα του, διατηρώντας τις ρίζες του αναλλοίωτες αιώνες τώρα....


Χίλια μύρια κύματα μακριά τ’ Αϊβαλί. Μεγάλωσαν τα γένια μας, η ψυχή μας αλλοίοτεψε, αγριεμένο το σκυλί γαβγίζει τη φωνή του. Βοήθα καλέ μου μη φαγωθούμε μεταξύ μας… Βοήθα να είμαστε όλοι οι Έλληνες ενωμένοι…  μπροστά στα κακώς κείμενα και των καιρών μας… να κοιτάξουμε ο ένας τον άλλο στα μάτια και να συνεννοηθούμε, γιατί μόνο εμείς θα τραβήξουμε τον καιρό μπροστά… να ξεχωρίζουμε τα σύκα απ’  τη σκάφη και να μην αφήνουμε άλλους να αποφασίζουν για  μας…


Ο Ανδρέας Κάλβος από τους Πρωτοπόρους του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, εμψύχωνε και ξεσήκωνε τους σκλαβωμένους Έλληνες με το γραπτό του λόγο. Η επιστολή προς Σάμον λέει: Όσοι αισθάνεστε φόβο  θα είστε πάντα σκλαβωμένοι. Σύμφωνα με το μύθο, ο Ίκαρος μπορεί να πέθανε, αλλά αυτός κατάφερε να πετάξει ελεύθερος με τα φτερά του. Ο θάνατος από το χέρι του εχθρού είναι φρικτός και άτιμος.  Γίνετε ενάρετοι! Τολμήστε να είστε ελεύθεροι! Η ελευθερία θέλει Αρετή και Τόλμη. Θέλει Αρετή και Τόλμη η Ελευθερία!

Κλείνοντας αυτή την εκδήλωση είμαστε και πάλι εδώ, με μια  Ελλάδα που ξέρει να αντιστέκεται, μια Ελλάδα που ξέρει να αγωνίζεται και να επιμένει για το Δίκαιο, τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, τις Ανθρώπινες Αξίες, την Ελευθερία, την Ειρήνη την Αγάπη...  Είμαστε εδώ για να αναβαπτιστούμε τις αξίες και τα ιδανικά του '21, στο ΕΜΕΙΣ του Μακρυγιάννη, στον πατριοτισμό και τη θυσία των αγωνιστών, να κρατήσουμε αυτά που μας ενώνουν και να αναλογιστούμε: τι χάσαμε, τι έχουμε και τι μας μένει.