Δυο λόγια...
- Κατηγορία: Μουσικοπαιδαγωγικά
Πριν 20 χρόνια όταν ξεκίνησα ως μουσικοπαιδαγωγός, τη διδακτική μου πορεία στο σχολείο και σε διάφορα ωδεία, είχα πολλά ερωτηματικά για το τι θα διδάξω, μέχρι που θα φτάσω σε κάθε τάξη, ποιους στόχους θα βάλω, πώς αυτοί θα υλοποιηθούν κ.λ.π. Εκείνο τον καιρό γνώρισα τη φίλη και συνάδερφο Φανή Μώραλη, με την οποία είχαμε κοινές αναζητήσεις συζητούσαμε τα παραπάνω, δίναμε λύσεις, προτείναμε ιδέες, που τις εφαρμόζαμε σε μαθητές μας και στους χώρους που διδάσκαμε. Βασικοί παράγοντες για να γίνει η επιλογή των διδακτικών και μουσικοπαιδαγωγικών μας στόχων, καθώς και του συγκεκριμένου μουσικού υλικού, στάθηκαν η μουσική μας παιδεία και φυσικά
1ο Μάθημα: Ρυθμικές αξίες τέταρτο(τα) και όγδοα(τι-τι)
- Κατηγορία: Μουσικοπαιδαγωγικά
Ένα από τα πρώτα μαθήματα για παιδιά που κάνουν το ξεκίνημά τους στη μουσική εκπαίδευση, είναι αυτό των ρυθμικών αξιών του τέταρτου και των δύο ογδόων. Τα παιδιά μέσω της μίμησης μαθαίνουν να ακούν ρυθμικές φράσεις με τέταρτα και όγδοα, να τις αναγνωρίζουν βλέποντάς τες γραμμένες, να τις παίζουν με παλαμάκια ή κάποιο κρουστό όργανο, προφέροντας τον ρυθμό με το στόμα είτε δυνατά είτε εσωτερικά (από μέσα τους). Ξεκινάνε επίσης με τη μουσική γραφή, αφού τους
2ο Μάθημα: Το πεντάγραμμο
- Κατηγορία: Μουσικοπαιδαγωγικά
Η γνώση του πενταγράμμου μεταφέρετε πολύ νωρίς, στο ξεκίνημα της μουσικής εκπαίδευσης, δεδομένου ότι το πεντάγραμμο αποτελεί τον χώρο πάνω στον οποίο γράφουμε όλα τα σύμβολα του μουσικού μας αλφάβητου: νότες, παύσεις, κλειδιά, μέτρα κλπ. Είναι σημαντικό να εξηγήσουμε στα μικρά παιδιά κυρίως, με λεπτομέρεια και με μια σειρά ερωτήσεων με τη μορφή παιχνιδιού, γιατί το πεντάγραμμο είναι σχεδιασμένο έτσι και πώς λειτουργεί σε σχέση με τις νότες και το τονικό ύψος. Στο πλαίσιο μιας
3ο Μάθημα: "Αλαλί" με Σολ & Μι
- Κατηγορία: Μουσικοπαιδαγωγικά
Το διάστημα τρίτης μικρής με σολ-μι, αποτελεί ένα από τα πρώτα μελωδικά διαστήματα που εισάγουμε προκειμένου να χτίσουμε σταδιακά τη γνώση της μελωδικής έκτασης στα παιδιά. Η επιλογή αυτού του συγκεκριμένου διαστήματος δεν είναι τυχαία, αφού τα περισσότερα παιδικά τραγούδια σε όλον τον κόσμο κινούνται στο διάστημα της 3ης μικρής. Άρα πρόκειται για ένα πιο "οικείο" διάστημα στα παιδιά. Έχοντας τη γνώση των ρυθμικών αξιών και του πενταγράμμου, από τα δύο προηγούμενα μαθήματα, τα
4ο Μάθημα:"Βρέχει - βρέχει" μι σολ λα
- Κατηγορία: Μουσικοπαιδαγωγικά
Ένας γενικός κανόνας στη μετάδοση της μουσικής γνώσης είναι η σταδιακή εισαγωγή νέων στοιχείων (νότες, ρυθμικές αξίες, μέτρα κλπ), ώστε να συμβάλουμε στην εμπέδωση αυτών. Κάθε φορά όλη η νέα γνώση είναι σημαντικό να αποκρυσταλλώνεται μέσα από ένα καινούργιο τραγούδι. Μετά την εισαγωγή του σολ -μι σειρά έχει η νότα λα. Έτσι δουλεύουμε πάνω στο τρίχορδο λα σολ μι, το βιώνουμε προφορικά σαν άκουσμα, το τραγουδάμε μέσω της μίμησης και έπειτα μαθαίνουμε να το γράφουμε, να το διαβάζουμε,
5ο Μάθημα "Παγωνάκι" με σολ μι ρε
- Κατηγορία: Μουσικοπαιδαγωγικά
Συνεχίζουμε τη σταδιακή εισαγωγή καινούργιων νοτών, προσθέτοντας μια νέα νότα πάνω στην ήδη υπάρχουσα γνώση της τρίτης μικρής (σολ μι). Τώρα έχει σειρά το ρε που βρίσκεται κάτω από το μι. Ένα παραδοσιακό τραγούδι από την Κύθνο μας επιτρέπει να κατανοήσουμε το τρίχορδο σολ μι ρε, καθώς εργαζόμαστε πάνω σ' αυτό. Αρχικά τραγουδάμε το τρίχορδο μέσω της μίμησης αποστηθίζουμε τη σχέση της 3ης μικρής (σολ μι) και της 2ης μεγάλης (μι ρε), και στη συνέχεια μαθαίνουμε πώς γράφουμε
6ο Μάθημα:"Ανέβα μήλο" μι ρε ντο & μισό
- Κατηγορία: Μουσικοπαιδαγωγικά
Το Ντο έρχεται να προστεθεί στις νότες που γνωρίζουμε έως τώρα και το μελετάμε μέσα από το τρίχορδο Μι Ρε Ντο. Μαθαίνουμε να ακούμε και να τραγουδάμε μέσω της μίμησης τη σχέση που έχει το Ντο με το Ρε και το Μι. Έτσι κοντά στα διαστήματα της 2ης μεγάλης έρχεται να προστεθεί και η 3η μεγάλη. Παράλληλα εισάγουμε και μια νέα ρυθμική αξία το μισό που τα παιδιά το διαβάζουν ως τα-α. Εξασκούμαστε πάνω σε
7ο Μάθημα:"Μάρτη χιονερέ" & Εισαγωγή Ημιτονίου
- Κατηγορία: Μουσικοπαιδαγωγικά
Μετά τη σταδιακή εισαγωγή του πενταχόρδου ντο ρε μι σολ λα, που αποτελεί και μέρος της πεντατονικής σκάλας και την αφομοίωσή του μέσα από τραγούδια που κινούνται πάνω σ' αυτό, σειρά έχει η εισαγωγή της νότας φα που θα σχηματίσει ημιτόνιο με το γειτονικό μι. Με την εισαγωγή του ημοτονίου ουσιαστικά περνάμε σε μουσικές και τραγούδια που κινούνται κυρίως πάνω σε τρόπους (του ρε, του μι και του ντο) και στη συνέχεια σε κλίμακες μείζονες
8ο Μάθημα:"Μπαίνω μες στ' αμπέλι" με Σι & Ντο΄
- Κατηγορία: Μουσικοπαιδαγωγικά
Όσο πιο νωρίς εισάγουμε τις νότες της περιοχής πάνω από το λα του 2ου διαστήματος, τόσο καλύτερα επιτυγχάνουμε την ενεργοποίηση των ηχείων εκείνων του προσώπου και του σώματος που θα υποστηρίξουν τις ψηλές νότες σι ντο΄ρε΄μι΄κλπ. Ήδη το πέρασμα από το σολ στο λα προετοιμάζει από νωρίς αυτή τη μετάβαση. Η περιοχή πάνω από το λα, αν και παρατηρούμε ότι είναι συχνά άγνωστη για κάποιες παιδικές φωνές,
9ο Μάθημα:"Γενική Επανάληψη 1ου Επιπέδου"
- Κατηγορία: Μουσικοπαιδαγωγικά
"Η επανάληψη είναι η μητέρα της μάθησης" έλεγαν οι αρχαίοι μας πρόγονοι! Το σταδιακό χτίσιμο της μουσικής γνώσης που προτείνουμε σ' αυτή τη μέθοδο εμπεριέχει εν γένει την επανάληψη, εφόσον η κάθε νέα γνώση προστίθεται στα ήδη υπάρχοντα, τα οποία αφού επαναληφθούν εισάγουν το καινούργιο στοιχείο της μελωδίας ή του ρυθμού, κάνοντάς το πράξη και μουσικό βίωμα, πάντα μέσα απ' το τραγούδι. Φτάνοντας στο σημείο
10ο μάθημα: "Το μέτρο & Ενεργητική Μουσική Ακρόαση"
- Κατηγορία: Μουσικοπαιδαγωγικά
Μετά την ολοκλήρωση του 1ου επιπέδου και έχοντας τη γνώση των ρυθμικών αξιών: τέταρτο, όγδοα, μισό, ολόκληρο και παύση τετάρτου, καθώς και τη γνώση του σταδιακού χτισίματος της οκτάβας ντο-ντό, μέσα από το βίωμα του τραγουδιού, ήρθε η ώρα να εισάγουμε την έννοια του μέτρου. Στο μάθημα αυτό εξηγούμε στα παιδιά τι είναι παλμός ή χρόνος, τι σημαίνει μέτρο 2 ή 3 ή 4 τετάρτων, πώς μετράμε τον κύκλο του κάθε μέτρου,